Ostatni gasi światło

Lampa-kaczka, 2002 (z serii Śmierć) 

Śmierć rozumiana jako własny koniec czy utrata kogoś bliskiego z pewnością nie jest zabawna. Samo zjawisko umierania, jako pewien abstrakt, zwłaszcza w momencie, w którym nas bezpośrednio nie dotyczy - już z większym społecznym przyzwoleniem może mieć w sobie pierwiastek humoru, ironii czy wręcz edukacyjnego przesłania.

(Ta) historia bączkiem się toczy

Charles & Ray Krześlarscy

W roku 1960 Ray Eames zaprojektowała specjalnie dla przestrzeni głównego holu budynku Time-Life w Nowym Jork serię trzech stołków z drewna orzechowego, tak by współgrały z krzesłami wg wcześniejszego projektu jej męża Charlesa Eamesa.

Time-Life był wtedy najwyższym drapaczem chmur, a jego lobby należało do najbardziej prestiżowych. Amerykańskie społeczeństwo nie mające jednak oporów przed szybkim przejmowaniem ciekawych rozwiązań i dostosowywaniem ich do własnych przestrzeni życiowych sprawiło, że w stosunkowo krótkim czasie ekskluzywne meble stały się klasykami modernistycznego wzornictwa.

Lady Dada i Król Jeleń

Sophie Taeuber-Arp w pracowni

Dywagując o przykładach mariażu zabawy ze sztuką, nie sposób w perspektywie czasu nie otrzeć się o nurt, którego założenia w pewnym sensie biorą ten związek na warsztat - mianowicie o dadaizm.

Przyjmuje się, że europejski wątek ruchu dada narodził się w Zurychu w latach 20-tych XX wieku. Jednym z jego prekursorów był rzeźbiarz, malarz i poeta Jean (Hans) Arp. Wspominam o nim jednakże tylko z racji na pewien ciąg logiczny, którego wymagał powyższy wstęp. Notka ta będzie natomiast o jego żonie - Sophie Taeuber-Arp (1889-1943), przede wszystkim malarce i rzeźbiarce, ale także autorce pewnych interesujących marionetek.

Urodzona w szwajcarskim Davos w 1889 w wieku 18-stu lat wyjechała do Niemiec studiować projektowanie tkanin. Po powrocie w 1915 roku do Zurychu zaczęła malować abstrakcyjne obrazy przeplatając wątek zamiłowania do tkanin z osnową założeń kubizmu.

Antonio Vitali - rzeźbiarskie zabawki w przestrzeni dla wyobraźni

Naturalistyczny obraz przedstawiający pole z zarysem miasteczka w tle, obok obraz abstrakcyjny zbudowany z różnych form i kolorów, także zatytułowany Pejzaż.
O ile pierwszy jest jednoznacznie i precyzyjnie określony, o tyle drugi, mimo nazwy sugerującej jego tematykę, może w wyobraźni odbiorcy stać się portretem, scenką rodzajową, czy też przypadkowym zbiorem kształtów. Abstrakcja zostawia miejsce na elastyczną interpretację.

Antonio Vitali, Wyrzeźbiona rodzina, 1965 (Źródło zdjęcia: www)

Wyrzeźbiona rodzina (ang. Sculptured family) to jeden z zestawów drewnianych figurek wchodzących w skład serii Playforms rzeźbiarza i projektanta zabawek Antonio Vitali'ego (1909-2008) zamówiona przez amerykańską firmę Creative Playthings. Nazwa i kształty drewnianych form podpowiadają drogę zabawy - w rodzinę - natomiast cała reszta zależy już od indywidualnej wyobraźni dziecka. Komplementarny zestaw zwierząt gospodarstwa domowego rozszerza paletę możliwości. Do dalszych eksperymentów zachęca również napis na ulotce dołączonej do zestawu: Planowanie społeczności - zbadaj koncepcje dotyczące ludzi i zwierząt (ang. Community planning - test ideas about people and animals).